Do tej pory wydawało mi się, że zjawisko wyuczonej bezradności, przede wszystkim dotyczy ofiar przemocy oraz osób niewydolnych społecznie, jednak ostatnie wydarzenia związane ze skutecznym ograniczaniem moich praw i wolności prowokują do zadania pytania:  Czy przypadkiem wyuczona bezradność nie dotyczy również mnie i ciebie?

Wyuczona bezradność to silne przekonanie, że z twojego działania nic nie wynika.

Bo jak to jest możliwe, że ja i ty pozwoliliśmy na to, że ktoś wie lepiej co dla nas najlepsze, daje sobie prawo do decydowania w naszym imieniu, jest święcie przekonany o swojej jedynie słusznej racji, nie pozwala na dyskusję i oczekuje bezwzględnego podporządkowania? Jak to jest możliwe, że ktoś próbuje legalizować działania przemocowe? Przyglądając się temu, na co w bierny sposób przystajemy, to czego się boimy, przed czym drżymy, co uznajemy za świętość i autorytet mam wrażenie, że wyuczoną bezradność niezależnie od płci, gremialnie dostajemy w pakiecie przekazywanym z pokolenia na pokolenie.

„Możecie stać się bierni, jeśli zupełnie poddacie się rezygnacji, jeśli nabierzecie przekonania, że nic co robicie nie wpływa na waszą sytuację”  Martin Seligman

Uczysz się w swoim życiu wielu rzeczy, między innymi chodzić, mówić, pisać, kochać. Uczysz się tego co warto robić a czego nie robić. Bezsilności i bezradności uczysz się również.

Bezradność powoduje, że przestajesz rozumieć co się dzieje i nie potrafisz przewidywać skutków danej sytuacji. Poczuciu, że nie masz wpływu na sytuację bardzo często towarzyszy przekonanie, że taki twój los. Tracisz motywację do działania i angażowania się. Wpadasz w apatię, tracisz nadzieję, narasta zmęczenie, które odbiera ci moc.

Jeśli dobrze nauczysz się jak nie korzystać ze swojego potencjału i swojej mocy bezradność staje się wygodnym sposobem na przetrwanie. Jeśli chcesz przetrwać swoje życie być może bierność jest najlepszym sposobem. Jeśli chcesz je przeżyć zrezygnuj z bierności, zacznij uprawiać sprawczość.

Ogólna zgoda na ograniczanie naszej wolności, na to, że ktoś wykorzystując przewagę sił, narusza nasze prawa i dobra osobiste jest zgodą na przemoc.

Jak oduczyć się bezradności i rozwijać sprawczość ?

Chciałabym ci podać prosty przepis, jednak taki nie istnieje. Każdy z nas ma swoją historię w zakresie nauki bezradności lub rozwijania sprawczość, dlatego jeśli potrzebujesz zmian w swoim życiu w tym zakresie warto skorzystać z pomocy psychologa. Jeśli masz ochotę spróbować wprowadzać zmiany samodzielnie pomocne mogą być poniższe wskazówki. Każdą z nich opiszę szczegółowo w kolejnych artykułach.

• Przyjrzyj się swoim przekonaniom
• Usłysz swoje myśli
• Zadawaj sobie pytania
• Uwierz w swoje kompetencje
• Szukaj sposobów
• Stawiaj granice
• Zacznij działać
• Przestań się poświęcać
• Wpływaj na swój los

Sprawczość to przekonanie i prawo do posiadaniu wpływu na swoje życie, to gotowość do odpowiedzialności za swoje działania.

Ela Krzyżaniak